Kiedy się zapowiada
jakaś kolejna zmiana,
popatrz: co zmianie ulega
i czy jest pożądana…
Kogo wyniesie na szczyty
kogo od razu pogrąży…
Jak się zmienia kierunek,
Kto do tej zmiany dąży…

Kto będzie na świeczniku,
Kto się usunie w cień…
Czy pod osłoną nocy,
czy raczej – w biały dzień…

Gdzie schował się kameleon?
Kto zmianę przyniósł i skąd?
Kto zmienia barwy,
Kto płytę,
Kto skórę,
a kto front…

Jak mówił pewien książę
co żył dwieście lat temu:

„Trzeba wiele zmienić,
by wszystko
zostało po staremu…”

Toteż… gdy po raz kolejny
słyszę o jakiejś zmianie,
wierszyk sobie powtarzam.
o szpaku i bocianie:

„Najpierw było tak
bociana dziobał szpak.
A potem zaszła zmiana,
i szpak dziobał bociana…”.

Mimo woli przypomniała mi się wspaniała powieść „Lampart”, która ukazuje proces zmian, jakie zaszły na Sycylii w okresie zjednoczenia Włoch… Autor, Giuseppe Tomasi di Lampedusa, napisał tę powieść w oparciu o rodzinne wspomnienia.

Oto Garibaldi ląduje na Sycylii, obala dynastię Burbonów aby przyłączyć wyspę do jednoczących się Włoch. Arystokracja traci wpływy, zmienia się władza. Książę Salina wie, że musi dostosować się do nowej sytuacji. Jego siostrzeniec, Tancredo dołącza do Garibaldiego i wypowiada znamienne słowa: „Jeśli chcemy, by wszystko zostało, jak jest, wszystko musi się zmienić „…

Książę Salina aranżuje małżeństwo Tancreda z piękną Angeliką, córką przyszłego burmistrza, który wkrótce staje się najbogatszym człowiekiem w okolicy.

Oto fragment rozmowy księcia Saliny z Tancredem:

– Oszalałeś, mój synu! Jak możesz przyłączać się do tych ludzi: to mafia i banda oszustów! Kto nosi nazwisko Falconeri, powinien być z nami, z królem.
Niebieskie oczy znowu zaczęły się uśmiechać.
Z królem, oczywiście, ale z którym królem? – Chłopak wpadł nagle w jeden z tych nastrojów krańcowej powagi, które czyniły go tak dalekim i zarazem tak drogim. – Jeśli nas tam nie będzie, oni ogłoszą republikę. Jeśli chcemy, by wszystko pozostało tak, jak jest, wszystko się musi zmienić. Rozumiesz?

Pozbawiony złudzeń książę Salina, świadomy faktu, że wraz ze zmianą władzy następuje wymiana elit, wypowiada jeszcze inne słowa:

„My byliśmy Lampartami i Lwami, zastąpią nas szakale i hieny” .

Warto po tę powieść sięgnąć. A przynajmniej obejrzeć film w reżyserii Luchina Viscontiego. Gwiazdorska obsada – a film jest zaliczany do arcydzieł sztuki filmowej.